Ses ve Video Formatlarının Tanımları
●nAVI Formatı: nAVI, newAVI'nin kısaltmasıdır. ShadowRealm adlı yeraltı organizasyonu tarafından geliştirilen yeni bir video formatıdır (yukarıda bahsettiğimiz AVI formatıyla çok fazla ilişkisi yoktur). Microsoft'un ASF sıkıştırma algoritmasının modifiye edilmiş halidir, ancak aşağıda açıklanan ağ video formatındaki ASF video formatından da farklıdır. ASF video dosyalarının netliğini önemli ölçüde artırmak için kare hızını artırarak, orijinal ASF'nin video 'akış' özelliğinden fedakarlık eder.
●DV-AVI Formatı: DV'nin İngilizce açılımı Digital Video Format'tır. Sony, Panasonic, JVC gibi birçok üretici tarafından ortaklaşa önerilen bir ev tipi dijital video formatıdır. Şu anda çok popüler olan dijital kameralar video verilerini kaydetmek için bu formatı kullanır. Video verilerini bilgisayarın IEEE 1394 portu üzerinden bilgisayara aktarabilir veya bilgisayarda düzenlenen video verilerini dijital kameraya geri kaydedebilir. Bu video formatının dosya uzantısı genellikle .avi'dir, bu nedenle DV-AVI formatı olarak da adlandırılır.
●MPEG Formatı: İngilizce açılımı Moving Picture Expert Group'dur, yani hareketli resim uzmanları grubu formatı. Evde izlediğimiz VCD, SVCD, DVD bu formattadır. MPEG dosya formatı, hareketli resim sıkıştırma algoritmaları için uluslararası standarttır. Hareketli görüntülerdeki gereksiz bilgileri azaltmak için kayıplı sıkıştırma yöntemi kullanır. Daha basitçe söylemek gerekirse, MPEG sıkıştırmasının temeli, ardışık iki karenin büyük çoğunlukla aynı olmasıdır. Sonraki görüntülerde önceki görüntülerle fazlalık oluşturan kısımlar çıkarılarak sıkıştırma sağlanır (maksimum sıkıştırma oranı 200:1'e ulaşabilir). Şu anda MPEG formatının üç sıkıştırma standardı vardır: MPEG-1, MPEG-2 ve MPEG-4. Ek olarak, MPEG-7 ve MPEG-21 hala geliştirme aşamasındadır.
●MPEG-1: 1992'de belirlendi. 1.5Mbps altı veri aktarım hızına sahip dijital depolama ortamları için hareketli görüntü ve eşlik eden ses kodlaması amacıyla tasarlanmış uluslararası standarttır. Genellikle gördüğümüz VCD yapım formatıdır. MPEG-1 sıkıştırma algoritması kullanılarak 120 dakikalık bir film yaklaşık 1.2GB boyutuna sıkıştırılabilir. Bu video formatının dosya uzantıları .mpg, .mlv, .mpe, .mpeg ve VCD disklerindeki .dat dosyalarını içerir.
●MPEG-2: 1994'te belirlendi. Tasarım hedefi, ileri endüstriyel standartlarda görüntü kalitesi ve daha yüksek aktarım hızıdır. Bu format öncelikle DVD/SVCD yapımında (sıkıştırma) kullanılır. Ayrıca bazı HDTV'lerde (yüksek çözünürlüklü televizyon yayını) ve bazı yüksek gereksinimli video düzenleme/işleme uygulamalarında da kullanılır. MPEG-2 sıkıştırma algoritması kullanılarak 120 dakikalık bir film 4 ila 8GB boyutuna sıkıştırılabilir. Bu video formatının dosya uzantıları .mpg, .mpe, .mpeg, .m2v ve DVD disklerindeki .vob dosyalarını içerir.
●MPEG-3 (MPEG AUDIO LAYER 3): Yüksek sıkıştırma oranına sahip bir ses sinyali dosyasıdır. Müzik sinyali sıkıştırma oranı yüksek olmasına rağmen, hala CD/MD ses kalitesiyle rekabet edebilir. MP3, 10:1'e varan sıkıştırma oranına sahiptir. Bu da tek bir CD-R/RW'ye 10 adet normal CD müzik kapasitesi sağlar, böylece uzun süreli müzik çalma imkanı sunar. MP3 formatında müziği internet veya diğer kanallardan edinebilirsiniz.
●MPEG-4: 1998'de belirlendi. MPEG-4, özellikle akış ortamı için yüksek kaliteli video oynatımı amacıyla tasarlanmıştır. Çok dar bant genişliği kullanarak, kare yeniden oluşturma teknolojisiyle verileri sıkıştırabilir ve iletebilir, böylece en az veriyle en iyi görüntü kalitesini elde etmeyi hedefler. Şu anda MPEG-4'ün en cazip yanı, DVD kalitesine yakın görüntüyü küçük boyutlu video dosyalarında saklayabilmesidir. Ayrıca, bu dosya formatı önceki MPEG sıkıştırma standartlarında bulunmayan, bit hızı ölçeklenebilirliği, animasyon sprite'ları, etkileşim ve hatta telif hakkı koruması gibi bazı özel işlevleri de içerir. Bu video formatının dosya uzantıları .asf, .mov ve DivX AVI'yi içerir.
Küçük İpucu: Dikkatli kullanıcılar, arada MPEG-3 kodlamasının olmadığını fark etmiş olmalı. Aslında, hepimizin aşina olduğu MP3, MPEG-3 (MPEG Layer 3) kodlamasını kullanır.
●DivX Formatı: Bu, MPEG-4'ten türetilen başka bir video kodlama (sıkıştırma) standardıdır, yani genellikle bahsettiğimiz DVDrip formatıdır. MPEG4'ün sıkıştırma algoritmasını kullanırken aynı zamanda MPEG-4 ve MP3 teknolojilerinin çeşitli yönlerini birleştirir. Basitçe söylemek gerekirse, DVD diskinin video görüntüsünü yüksek kalitede sıkıştırmak için DivX sıkıştırma teknolojisini kullanırken, sesi MP3 veya AC3 ile sıkıştırır, ardından video ve sesi birleştirip ilgili harici altyazı dosyaları eklenerek oluşturulan video formatıdır. Görüntü kalitesi DVD'ye çok yakındır ve boyutu DVD'nin birkaç kat küçüktür. Bu kodlama makine gereksinimleri de yüksek değildir, bu nedenle DivX video kodlama teknolojisi, DVD için en büyük tehdit oluşturan yeni nesil video sıkıştırma formatı olarak kabul edilir ve 'DVD katili' veya 'DVD sonlandırıcı' olarak adlandırılır.
●MOV Formatı: Apple şirketi tarafından geliştirilen bir video formatıdır. Varsayılan oynatıcı Apple'ın QuickTimePlayer'ıdır. Yüksek sıkıştırma oranı ve mükemmel video netliği gibi özelliklere sahiptir, ancak en büyük özelliği çapraz platform desteğidir; yalnızca MacOS'u değil, aynı zamanda Windows serisini de destekler.
●ASF Formatı: İngilizce açılımı Advanced Streaming format'dır. Microsoft'un mevcut Real Player ile rekabet etmek için piyasaya sürdüğü bir video formatıdır. Kullanıcılar, Windows'un yerleşik Windows Media Player'ı ile doğrudan oynatabilir. MPEG-4 sıkıştırma algoritması kullandığı için sıkıştırma oranı ve görüntü kalitesi oldukça iyidir (yüksek sıkıştırma oranı video akışı iletimi için faydalıdır, ancak görüntü kalitesi mutlaka kayba uğrar, bu nedenle bazen ASF formatının görüntü kalitesinin VCD'den düşük olması normaldir).
●WMV Formatı: İngilizce açılımı Windows Media Video'dur. Microsoft tarafından sunulan, bağımsız kodlama yöntemi kullanan ve doğrudan internet üzerinden gerçek zamanlı video programlarını izlemeyi sağlayan bir dosya sıkıştırma formatıdır. WMV formatının başlıca avantajları şunları içerir: Yerel veya ağ üzerinden oynatma, genişletilebilir ortam türleri, bileşen indirme, ölçeklenebilir ortam türleri, akış önceliklendirme, çoklu dil desteği, ortam bağımsızlığı, zengin akışlar arası ilişkiler ve genişletilebilirlik.
●RM Formatı: Real Networks tarafından tanımlanan ses/görüntü sıkıştırma standardı Real Media olarak adlandırılır. Kullanıcılar, RealMedia teknoloji spesifikasyonlarına uyan ağ ses/video kaynaklarını canlı yayınlamak için RealPlayer veya RealOne Player kullanabilir. Ayrıca RealMedia, farklı ağ iletim hızlarına göre farklı sıkıştırma oranları belirleyebilir, böylece düşük hızlı ağlarda görüntü verilerinin gerçek zamanlı iletimi ve oynatılması sağlanır. Bu formatın bir diğer özelliği, kullanıcıların RealPlayer veya RealOne Player oynatıcı ile ses/video içeriğini indirmeden çevrimiçi oynatabilmesidir. Ek olarak, RM mevcut ana akım ağ video formatı olarak, Real Server sunucusu aracılığıyla diğer formatlardaki videoları RM videosuna dönüştürebilir ve Real Server sunucusu dışa yayın ve oynatmadan sorumludur. RM ve ASF formatları, her birinin kendine göre avantajları olduğu söylenebilir. Genellikle RM videosu daha yumuşakken, ASF videosu nispeten daha nettir.
●RMVB Formatı: Bu, RM video formatının yükseltilmesiyle elde edilen yeni bir video formatıdır. Gelişmiş yönü, RMVB video formatının orijinal RM formatının ortalama sıkıştırma örnekleme yöntemini kırmasıdır. Ortalama sıkıştırma oranını korurken bit hızı kaynaklarını makul şekilde kullanır, yani durağan ve az hareketli sahnelere daha düşük kodlama hızı uygulanır. Bu şekilde bant genişliği boşluğu kalır ve bu bant genişliği hızlı hareket eden sahneler ortaya çıktığında kullanılır. Böylece durağan görüntü kalitesi garanti edilirken, hareketli görüntü kalitesi büyük ölçüde artırılır ve görüntü kalitesi ile dosya boyutu arasında ince bir denge sağlanır. Ek olarak, DVDrip formatına kıyasla, RMVB videosu da belirgin avantajlara sahiptir. Yaklaşık 700MB boyutundaki bir DVD filmi, aynı işitsel-görsel kaliteye sahip bir RMVB formatına dönüştürülürse, boyutu en fazla 400MB civarında olur. Bunun yanı sıra, bu video formatı dahili altyazı ve harici eklenti desteği gerektirmeme gibi benzersiz avantajlara da sahiptir. Bu video formatını oynatmak için RealOne Player 2.0 veya RealPlayer 8.0 artı RealVideo 9.0 ve üstü sürüm kod çözücü kullanılabilir.
●WAV Formatı: Microsoft tarafından geliştirilen bir ses dosyası formatıdır, dalga formu ses dosyası olarak da bilinir. En eski dijital ses formatıdır ve Windows platformu ve uygulamaları tarafından yaygın olarak desteklenir. WAV formatı birçok sıkıştırma algoritmasını, çeşitli ses bit derinliklerini, örnekleme frekanslarını ve kanal sayılarını destekler. 44.1kHz örnekleme frekansı, 16 bit nicemleme derinliği kullanır, bu nedenle WAV'ın ses kalitesi CD'ye çok yakındır. Ancak WAV formatı depolama alanı ihtiyacı çok büyük olduğu için paylaşım ve yayılma için uygun değildir.
●WMA Formatı: İngilizce açılımı Windows Media Audio'dur. Microsoft'un güçlü şekilde desteklediği bir ses formatıdır. WMA formatı, veri akışını azaltırken ses kalitesini koruyarak daha yüksek sıkıştırma oranına ulaşmayı hedefler. Sıkıştırma oranı genellikle 1:18'e ulaşabilir, oluşturulan dosyalar karşılık gelen MP3 dosyalarının yarısı boyutundadır. Bu, yalnızca 32MB belleğe sahip cihazlar için oldukça önemlidir. WMA ve RA formatlarını desteklemek, 32MB alanın dolaylı olarak iki katına çıkarılması anlamına gelir. Ek olarak, WMA, DRM (Dijital Haklar Yönetimi) şeması aracılığıyla kopya koruma eklenebilir veya oynatma süresi, oynatma sayısı ve hatta oynatma makinesi kısıtlamaları getirilebilir, böylece korsanlığa karşı etkili bir şekilde mücadele edilebilir.
●3GP Formatı: Bir 3G akış ortamı video kodlama formatıdır. Öncelikle 3G ağlarının yüksek iletim hızına uyum sağlamak için geliştirilmiştir ve şu anda cep telefonlarında en yaygın görülen video formatıdır. Şu anda piyasada, Realplayer oynatıcı yüklü bazı akıllı telefonlar doğrudan .rm uzantılı dosyaları oynatabilir. Bu nedenle, akıllı telefonlarda bazı rm formatlı kısa filmleri izlemek zor değildir. Ancak akıllı telefonlar hala azınlıktadır, çoğu cep telefonu rm formatlı kısa filmleri desteklemez. Bu telefonlarda kısa film oynatma sağlamak için 3GP adlı bir video formatı kullanılmalıdır. Şu anda birçok kamera özellikli telefon, aslında çekilen kısa filmleri 3GP uzantısıyla kaydeder.
●DV-AVI Formatı: DV'nin İngilizce açılımı Digital Video Format'tır. Sony, Panasonic, JVC gibi birçok üretici tarafından ortaklaşa önerilen bir ev tipi dijital video formatıdır. Şu anda çok popüler olan dijital kameralar video verilerini kaydetmek için bu formatı kullanır. Video verilerini bilgisayarın IEEE 1394 portu üzerinden bilgisayara aktarabilir veya bilgisayarda düzenlenen video verilerini dijital kameraya geri kaydedebilir. Bu video formatının dosya uzantısı genellikle .avi'dir, bu nedenle DV-AVI formatı olarak da adlandırılır.
●MPEG Formatı: İngilizce açılımı Moving Picture Expert Group'dur, yani hareketli resim uzmanları grubu formatı. Evde izlediğimiz VCD, SVCD, DVD bu formattadır. MPEG dosya formatı, hareketli resim sıkıştırma algoritmaları için uluslararası standarttır. Hareketli görüntülerdeki gereksiz bilgileri azaltmak için kayıplı sıkıştırma yöntemi kullanır. Daha basitçe söylemek gerekirse, MPEG sıkıştırmasının temeli, ardışık iki karenin büyük çoğunlukla aynı olmasıdır. Sonraki görüntülerde önceki görüntülerle fazlalık oluşturan kısımlar çıkarılarak sıkıştırma sağlanır (maksimum sıkıştırma oranı 200:1'e ulaşabilir). Şu anda MPEG formatının üç sıkıştırma standardı vardır: MPEG-1, MPEG-2 ve MPEG-4. Ek olarak, MPEG-7 ve MPEG-21 hala geliştirme aşamasındadır.
●MPEG-1: 1992'de belirlendi. 1.5Mbps altı veri aktarım hızına sahip dijital depolama ortamları için hareketli görüntü ve eşlik eden ses kodlaması amacıyla tasarlanmış uluslararası standarttır. Genellikle gördüğümüz VCD yapım formatıdır. MPEG-1 sıkıştırma algoritması kullanılarak 120 dakikalık bir film yaklaşık 1.2GB boyutuna sıkıştırılabilir. Bu video formatının dosya uzantıları .mpg, .mlv, .mpe, .mpeg ve VCD disklerindeki .dat dosyalarını içerir.
●MPEG-2: 1994'te belirlendi. Tasarım hedefi, ileri endüstriyel standartlarda görüntü kalitesi ve daha yüksek aktarım hızıdır. Bu format öncelikle DVD/SVCD yapımında (sıkıştırma) kullanılır. Ayrıca bazı HDTV'lerde (yüksek çözünürlüklü televizyon yayını) ve bazı yüksek gereksinimli video düzenleme/işleme uygulamalarında da kullanılır. MPEG-2 sıkıştırma algoritması kullanılarak 120 dakikalık bir film 4 ila 8GB boyutuna sıkıştırılabilir. Bu video formatının dosya uzantıları .mpg, .mpe, .mpeg, .m2v ve DVD disklerindeki .vob dosyalarını içerir.
●MPEG-3 (MPEG AUDIO LAYER 3): Yüksek sıkıştırma oranına sahip bir ses sinyali dosyasıdır. Müzik sinyali sıkıştırma oranı yüksek olmasına rağmen, hala CD/MD ses kalitesiyle rekabet edebilir. MP3, 10:1'e varan sıkıştırma oranına sahiptir. Bu da tek bir CD-R/RW'ye 10 adet normal CD müzik kapasitesi sağlar, böylece uzun süreli müzik çalma imkanı sunar. MP3 formatında müziği internet veya diğer kanallardan edinebilirsiniz.
●MPEG-4: 1998'de belirlendi. MPEG-4, özellikle akış ortamı için yüksek kaliteli video oynatımı amacıyla tasarlanmıştır. Çok dar bant genişliği kullanarak, kare yeniden oluşturma teknolojisiyle verileri sıkıştırabilir ve iletebilir, böylece en az veriyle en iyi görüntü kalitesini elde etmeyi hedefler. Şu anda MPEG-4'ün en cazip yanı, DVD kalitesine yakın görüntüyü küçük boyutlu video dosyalarında saklayabilmesidir. Ayrıca, bu dosya formatı önceki MPEG sıkıştırma standartlarında bulunmayan, bit hızı ölçeklenebilirliği, animasyon sprite'ları, etkileşim ve hatta telif hakkı koruması gibi bazı özel işlevleri de içerir. Bu video formatının dosya uzantıları .asf, .mov ve DivX AVI'yi içerir.
Küçük İpucu: Dikkatli kullanıcılar, arada MPEG-3 kodlamasının olmadığını fark etmiş olmalı. Aslında, hepimizin aşina olduğu MP3, MPEG-3 (MPEG Layer 3) kodlamasını kullanır.
●DivX Formatı: Bu, MPEG-4'ten türetilen başka bir video kodlama (sıkıştırma) standardıdır, yani genellikle bahsettiğimiz DVDrip formatıdır. MPEG4'ün sıkıştırma algoritmasını kullanırken aynı zamanda MPEG-4 ve MP3 teknolojilerinin çeşitli yönlerini birleştirir. Basitçe söylemek gerekirse, DVD diskinin video görüntüsünü yüksek kalitede sıkıştırmak için DivX sıkıştırma teknolojisini kullanırken, sesi MP3 veya AC3 ile sıkıştırır, ardından video ve sesi birleştirip ilgili harici altyazı dosyaları eklenerek oluşturulan video formatıdır. Görüntü kalitesi DVD'ye çok yakındır ve boyutu DVD'nin birkaç kat küçüktür. Bu kodlama makine gereksinimleri de yüksek değildir, bu nedenle DivX video kodlama teknolojisi, DVD için en büyük tehdit oluşturan yeni nesil video sıkıştırma formatı olarak kabul edilir ve 'DVD katili' veya 'DVD sonlandırıcı' olarak adlandırılır.
●MOV Formatı: Apple şirketi tarafından geliştirilen bir video formatıdır. Varsayılan oynatıcı Apple'ın QuickTimePlayer'ıdır. Yüksek sıkıştırma oranı ve mükemmel video netliği gibi özelliklere sahiptir, ancak en büyük özelliği çapraz platform desteğidir; yalnızca MacOS'u değil, aynı zamanda Windows serisini de destekler.
●ASF Formatı: İngilizce açılımı Advanced Streaming format'dır. Microsoft'un mevcut Real Player ile rekabet etmek için piyasaya sürdüğü bir video formatıdır. Kullanıcılar, Windows'un yerleşik Windows Media Player'ı ile doğrudan oynatabilir. MPEG-4 sıkıştırma algoritması kullandığı için sıkıştırma oranı ve görüntü kalitesi oldukça iyidir (yüksek sıkıştırma oranı video akışı iletimi için faydalıdır, ancak görüntü kalitesi mutlaka kayba uğrar, bu nedenle bazen ASF formatının görüntü kalitesinin VCD'den düşük olması normaldir).
●WMV Formatı: İngilizce açılımı Windows Media Video'dur. Microsoft tarafından sunulan, bağımsız kodlama yöntemi kullanan ve doğrudan internet üzerinden gerçek zamanlı video programlarını izlemeyi sağlayan bir dosya sıkıştırma formatıdır. WMV formatının başlıca avantajları şunları içerir: Yerel veya ağ üzerinden oynatma, genişletilebilir ortam türleri, bileşen indirme, ölçeklenebilir ortam türleri, akış önceliklendirme, çoklu dil desteği, ortam bağımsızlığı, zengin akışlar arası ilişkiler ve genişletilebilirlik.
●RM Formatı: Real Networks tarafından tanımlanan ses/görüntü sıkıştırma standardı Real Media olarak adlandırılır. Kullanıcılar, RealMedia teknoloji spesifikasyonlarına uyan ağ ses/video kaynaklarını canlı yayınlamak için RealPlayer veya RealOne Player kullanabilir. Ayrıca RealMedia, farklı ağ iletim hızlarına göre farklı sıkıştırma oranları belirleyebilir, böylece düşük hızlı ağlarda görüntü verilerinin gerçek zamanlı iletimi ve oynatılması sağlanır. Bu formatın bir diğer özelliği, kullanıcıların RealPlayer veya RealOne Player oynatıcı ile ses/video içeriğini indirmeden çevrimiçi oynatabilmesidir. Ek olarak, RM mevcut ana akım ağ video formatı olarak, Real Server sunucusu aracılığıyla diğer formatlardaki videoları RM videosuna dönüştürebilir ve Real Server sunucusu dışa yayın ve oynatmadan sorumludur. RM ve ASF formatları, her birinin kendine göre avantajları olduğu söylenebilir. Genellikle RM videosu daha yumuşakken, ASF videosu nispeten daha nettir.
●RMVB Formatı: Bu, RM video formatının yükseltilmesiyle elde edilen yeni bir video formatıdır. Gelişmiş yönü, RMVB video formatının orijinal RM formatının ortalama sıkıştırma örnekleme yöntemini kırmasıdır. Ortalama sıkıştırma oranını korurken bit hızı kaynaklarını makul şekilde kullanır, yani durağan ve az hareketli sahnelere daha düşük kodlama hızı uygulanır. Bu şekilde bant genişliği boşluğu kalır ve bu bant genişliği hızlı hareket eden sahneler ortaya çıktığında kullanılır. Böylece durağan görüntü kalitesi garanti edilirken, hareketli görüntü kalitesi büyük ölçüde artırılır ve görüntü kalitesi ile dosya boyutu arasında ince bir denge sağlanır. Ek olarak, DVDrip formatına kıyasla, RMVB videosu da belirgin avantajlara sahiptir. Yaklaşık 700MB boyutundaki bir DVD filmi, aynı işitsel-görsel kaliteye sahip bir RMVB formatına dönüştürülürse, boyutu en fazla 400MB civarında olur. Bunun yanı sıra, bu video formatı dahili altyazı ve harici eklenti desteği gerektirmeme gibi benzersiz avantajlara da sahiptir. Bu video formatını oynatmak için RealOne Player 2.0 veya RealPlayer 8.0 artı RealVideo 9.0 ve üstü sürüm kod çözücü kullanılabilir.
●WAV Formatı: Microsoft tarafından geliştirilen bir ses dosyası formatıdır, dalga formu ses dosyası olarak da bilinir. En eski dijital ses formatıdır ve Windows platformu ve uygulamaları tarafından yaygın olarak desteklenir. WAV formatı birçok sıkıştırma algoritmasını, çeşitli ses bit derinliklerini, örnekleme frekanslarını ve kanal sayılarını destekler. 44.1kHz örnekleme frekansı, 16 bit nicemleme derinliği kullanır, bu nedenle WAV'ın ses kalitesi CD'ye çok yakındır. Ancak WAV formatı depolama alanı ihtiyacı çok büyük olduğu için paylaşım ve yayılma için uygun değildir.
●WMA Formatı: İngilizce açılımı Windows Media Audio'dur. Microsoft'un güçlü şekilde desteklediği bir ses formatıdır. WMA formatı, veri akışını azaltırken ses kalitesini koruyarak daha yüksek sıkıştırma oranına ulaşmayı hedefler. Sıkıştırma oranı genellikle 1:18'e ulaşabilir, oluşturulan dosyalar karşılık gelen MP3 dosyalarının yarısı boyutundadır. Bu, yalnızca 32MB belleğe sahip cihazlar için oldukça önemlidir. WMA ve RA formatlarını desteklemek, 32MB alanın dolaylı olarak iki katına çıkarılması anlamına gelir. Ek olarak, WMA, DRM (Dijital Haklar Yönetimi) şeması aracılığıyla kopya koruma eklenebilir veya oynatma süresi, oynatma sayısı ve hatta oynatma makinesi kısıtlamaları getirilebilir, böylece korsanlığa karşı etkili bir şekilde mücadele edilebilir.
●3GP Formatı: Bir 3G akış ortamı video kodlama formatıdır. Öncelikle 3G ağlarının yüksek iletim hızına uyum sağlamak için geliştirilmiştir ve şu anda cep telefonlarında en yaygın görülen video formatıdır. Şu anda piyasada, Realplayer oynatıcı yüklü bazı akıllı telefonlar doğrudan .rm uzantılı dosyaları oynatabilir. Bu nedenle, akıllı telefonlarda bazı rm formatlı kısa filmleri izlemek zor değildir. Ancak akıllı telefonlar hala azınlıktadır, çoğu cep telefonu rm formatlı kısa filmleri desteklemez. Bu telefonlarda kısa film oynatma sağlamak için 3GP adlı bir video formatı kullanılmalıdır. Şu anda birçok kamera özellikli telefon, aslında çekilen kısa filmleri 3GP uzantısıyla kaydeder.