Ses İşlemcisinin Temel İçeriği: Dijital İşlemci Çıkış Fonksiyonları
Hayatta birçok ses işlemcisi vardır. Ses işlemcisi için temel içerikler nelerdir? Dijital işlemci çıkış fonksiyonları hakkında bilginiz var mı?
Sinyal Girişi Dağıtım Yönlendirme Seçimi (ROUTE): Bu çıkış kanalının hangi giriş kanalından sinyal alacağını seçme işlevi görür. Genellikle A (1) kanal girişi, B (2) kanal girişi veya karışık giriş (A+B veya mix mono) seçilebilir. Eğer A'yı seçerseniz,
bu kanalın sinyali A girişinden gelir, B girişinden sinyal kabul etmez. Eğer A+B seçerseniz, A veya B yolundan hangisinde sinyal olursa olsun, bu kanala sinyal girer.
Yüksek Geçiren Filtre (HPF - High Pass Filter): Çıkış sinyalinin alt frekans sınırını ayarlamak için kullanılır, örneğin hoparlörün alt kesim frekansını ayarlamak gibi. Dahili olarak genellikle üç parametreden oluşur: biri istenen alt frekans sınır değerini seçmek için frekans, diğeri filtre tipi (genellikle L-R, BESSEL, Butterworth olmak üzere üç çeşittir, anlamıyorsanız L-R seçin), üçüncüsü ise filtre eğimidir (genellikle 6, 12, 18, 24, 48 dB/oct seçenekleri vardır). Çok derine inmeden, bu eğim değeri ne kadar büyükse, sinyaller o kadar temiz ayrılır.
Alçak Geçiren Filtre (LPF - Low Pass Filter): Çıkış sinyalinin üst frekans sınırını ayarlamak için kullanılır, örneğin subwoofer'ın üst kesim frekansını kontrol etmek gibi. Dahili ayar içeriği HPF ile aynıdır.
HPF ve LPF birleşimi bant geçiren filtredir. Örneğin harici 3 yollu bir hoparlörde kesim frekansları 500/3000 Hz ise, bas kanalının LPF'si 500, orta kanalın HPF'si 500 ve LPF'si 3000, tiz kanalın HPF'si 3000 olarak seçilir. Filtre tipi L-R, kesim eğimi 24 seçilirse genellikle hata olmaz.
Ek olarak, bazı işlemciler filtre tipini ve kesim eğimini birleşik bir seçenek olarak sunar.
Çıkış Ekolayzırı genellikle giriş ekolayzırı ile aynı şekilde çalışır, ancak çıkış ekolayzırı genellikle sadece parametrik ekolayzır seçeneğidir, grafik ekolayzır seçeneği yoktur.
Çıkış Polarite Ayarı giriş birimi ile aynıdır, çıkış sinyalinin polaritesini değiştirmek için kullanılır. Bazı işlemcilerde çıkışta faz açısı (PHASE) ayarı da vardır, bu biraz daha ileri bir konudur, şimdilik detaya girmiyorum.
Çıkış Sınırlayıcı (Output Limiter): Genellikle ayarlanabilir üç parametre vardır: Başlangıç seviyesi (Threshold), Saldırı süresi (Attack time) ve Düşüş süresi (Release time). Başlangıç seviyesinin ayarı, güç yükselteci ve hoparlörün özelliklerine göre yapılır. Genellikle normal koşullarda, güç yükseltecinin kırmızı ışık (clip) vermemesini sağlayacak şekilde kontrol edilir. Saldırı ve düşüş süreleri frekansa göre seçilir: Düşük frekanslar için yavaş saldırı hızlı düşüş, yüksek frekanslar için hızlı saldırı yavaş düşüş, orta frekanslar için ortalama değerler kullanılır.
Sinyal Girişi Dağıtım Yönlendirme Seçimi (ROUTE): Bu çıkış kanalının hangi giriş kanalından sinyal alacağını seçme işlevi görür. Genellikle A (1) kanal girişi, B (2) kanal girişi veya karışık giriş (A+B veya mix mono) seçilebilir. Eğer A'yı seçerseniz,
bu kanalın sinyali A girişinden gelir, B girişinden sinyal kabul etmez. Eğer A+B seçerseniz, A veya B yolundan hangisinde sinyal olursa olsun, bu kanala sinyal girer.
Yüksek Geçiren Filtre (HPF - High Pass Filter): Çıkış sinyalinin alt frekans sınırını ayarlamak için kullanılır, örneğin hoparlörün alt kesim frekansını ayarlamak gibi. Dahili olarak genellikle üç parametreden oluşur: biri istenen alt frekans sınır değerini seçmek için frekans, diğeri filtre tipi (genellikle L-R, BESSEL, Butterworth olmak üzere üç çeşittir, anlamıyorsanız L-R seçin), üçüncüsü ise filtre eğimidir (genellikle 6, 12, 18, 24, 48 dB/oct seçenekleri vardır). Çok derine inmeden, bu eğim değeri ne kadar büyükse, sinyaller o kadar temiz ayrılır.
Alçak Geçiren Filtre (LPF - Low Pass Filter): Çıkış sinyalinin üst frekans sınırını ayarlamak için kullanılır, örneğin subwoofer'ın üst kesim frekansını kontrol etmek gibi. Dahili ayar içeriği HPF ile aynıdır.
HPF ve LPF birleşimi bant geçiren filtredir. Örneğin harici 3 yollu bir hoparlörde kesim frekansları 500/3000 Hz ise, bas kanalının LPF'si 500, orta kanalın HPF'si 500 ve LPF'si 3000, tiz kanalın HPF'si 3000 olarak seçilir. Filtre tipi L-R, kesim eğimi 24 seçilirse genellikle hata olmaz.
Ek olarak, bazı işlemciler filtre tipini ve kesim eğimini birleşik bir seçenek olarak sunar.
Çıkış Ekolayzırı genellikle giriş ekolayzırı ile aynı şekilde çalışır, ancak çıkış ekolayzırı genellikle sadece parametrik ekolayzır seçeneğidir, grafik ekolayzır seçeneği yoktur.
Çıkış Polarite Ayarı giriş birimi ile aynıdır, çıkış sinyalinin polaritesini değiştirmek için kullanılır. Bazı işlemcilerde çıkışta faz açısı (PHASE) ayarı da vardır, bu biraz daha ileri bir konudur, şimdilik detaya girmiyorum.
Çıkış Sınırlayıcı (Output Limiter): Genellikle ayarlanabilir üç parametre vardır: Başlangıç seviyesi (Threshold), Saldırı süresi (Attack time) ve Düşüş süresi (Release time). Başlangıç seviyesinin ayarı, güç yükselteci ve hoparlörün özelliklerine göre yapılır. Genellikle normal koşullarda, güç yükseltecinin kırmızı ışık (clip) vermemesini sağlayacak şekilde kontrol edilir. Saldırı ve düşüş süreleri frekansa göre seçilir: Düşük frekanslar için yavaş saldırı hızlı düşüş, yüksek frekanslar için hızlı saldırı yavaş düşüş, orta frekanslar için ortalama değerler kullanılır.