Sahne Seslendirme Sistemi Nasıl Ayarlanır
Bu kadar karmaşık ve devasa bir sistem mühendisliği göz önüne alındığında, basitleştirilmiş bir şekilde anlatmak neredeyse imkansızdır. Bugün size geleneksel analog sistemlerde seslendirme sisteminin kurulumu ve ses ayarlarının temel adımlarından bazılarını özetleyeceğiz. Seslendirme alanına ilgi duyan arkadaşlara faydalı olmasını umuyoruz. İçerikte eksiklik veya hata varsa, düzeltmek için yorum bırakmanız memnuniyetle karşılanır.
Sistem Ayarları Hakkında
Adım 1: Sistem Seviye Ön Ayarları
1. Hat Kontrolü
Sistem hat şemasına göre hat bağlantılarını dikkatlice kontrol edin, tüm hatların düzgün çalıştığından emin olun.
2. Cihazların Başlangıç Durumunun Ayarlanması
Güç yükselticilerin (amplifier) giriş kazançlarını minimuma ayarlayın. Tüm çevre birimlerinin (processor, EQ vb.) giriş ve çıkış düğmelerini 0 dB konumuna veya orta konuma getirin. Önden arkaya doğru sırayla (önce güç yükselticiler AÇIK değil) güç verin. Tüm cihazların normal şekilde açıldığını kontrol ettikten sonra güç yükselticilere güç verin.
3. Sistem Durumunun Ön Kontrolü
Bu aşamada güç yükselticilerin kazanç kontrolünü uygun şekilde açın. Tanıdık bir CD çalın, miks masasının giriş seviyesini temel normal konuma ayarlayın. Miks masası fader'larını (kanal ve master) yavaşça kaldırın, hoparlörlerden çıkan sesin normal olup olmadığını, bozulma olup olmadığını dinleyin. Anormal bir durum varsa hemen kapatın ve kontrol edin.
4. Hoparlör ve Sistem Polarite (Faz) Kontrolü
Sistem temel olarak normal çalıştığında, tüm cihaz güçlerini açın, güç yükseltici seviyelerini maksimuma ayarlayın, miks masası çıkış fader'ını aşağı indirin. Faz test cihazı (phase tester) jeneratörünü miks masası giriş kanalına bağlayın, faz test cihazı gücünü açın ve çıkış kazancını ve miks masası giriş kazancını, miks masası seviye göstergesi 0 dB'i gösterene kadar ayarlayın. Miks masası çıkış fader'ını yavaşça kaldırın, hoparlörlerden "bum" sesi yeterli şiddete ulaşana kadar (eğer şiddet yeterli değilse, test sonucu bazen yanlış olabilir) her bir hoparlörün fazının aynı olup olmadığını veya hoparlör kullanım kılavuzundaki açıklamayla uyuşup uyuşmadığını faz test cihazı dedektörü ile kontrol edin. Test sırasında diğer hoparlörleri kapatmak, paraziti önlemek ve daha doğru sonuç almak için en iyisidir. Anormal bir durum varsa, hoparlör kablolarının ters takılıp takılmadığını veya sistem bağlantı kablolarında polarite hatası olup olmadığını kontrol edin. Kabloların bağlantı yönünü değiştirip tekrar test edin.
5. Faz Ayarı
Eğer aynı anda sub-bas (subwoofer) ve full-range hoparlörler kullanılıyorsa, frekans bölücü (crossover) sistemlerinin varlığı ve montaj konumlarındaki farklılıklar nedeniyle, kesişen frekanslarda girişim veya gecikme süreleri farklılıklarından kaynaklanan faz sorunları olabilir. Bu nedenle faz ayarı gerekir. Pembe gürültü (pink noise) jeneratörünü miks masası giriş kanalına bağlayın, seviyeyi normal konuma ayarlayın. Faz test cihazı mikrofonunu sahnenin ortasına, hoparlörlerle eşkenar üçgen oluşturacak şekilde yerleştirin. Miks masası çıkış fader'ını kaldırın, spektrum analizör ekranında full-range ve sub-bas hoparlörlerin crossover frekansı yakınındaki bantlarda dip (düşüş) olup olmadığını kontrol edin. Varsa, ekolayzırın (EQ) ilgili bant bölgesini artırın. Eğer artırmak mümkün değilse, faz sorunu var demektir. Faz sorunu ses kalitesini doğrudan etkiler ve ekolayzır ile çözülemez. Faz sorununu çözmek için crossover'ın faz açısını veya hoparlörler arasındaki gecikme (delay) süresini ayarlamak gerekir. Ayarlama yaparken spektrum analizör ekranını takip edin. İlk olarak bas crossover'ın faz açısını ayarlayın, iyileşme olup olmadığına bakın. Eğer iyileşme varsa, en iyi değeri belirledikten sonra gecikme süresini ayarlayın. Gecikme süresi ayarı sahne konumuna bağlıdır. Eğer sub-bas hoparlörler dinleyici bölgesine daha yakınsa, bas için gecikme ayarı yapmak gerekir. Bu ayarda da spektrum analizör ekranına bakılır, gecikme süresi ayarlanarak eğri mümkün olduğunca düz hale getirilir. Faz girişimi minimuma indirilir.
6. Frekans Dengeleme (EQ)
Yukarıdaki ayarlamalar tamamlandıktan sonra, sistemin frekans tepki eğrisini ayarlamak gerekir. Spektrum analizörün test mikrofonunu dinleme bölgesindeki bir konuma yerleştirin, pembe gürültü kaynağını çalın, spektrum analizör ekranını izleyin. Kusurlu olan bölgeler için ekolayzır kullanarak düzeltmeler yapın. Test mikrofonunu farklı yerlere, birden fazla konuma taşıyın, çeşitli bölgelerdeki frekans tepki eğrisini mümkün olduğunca düz hale getirmek için ekolayzırı tekrar tekrar ayarlayın.
7. Dinamik Kontrol Cihazlarının Ayarlanması
Genellikle dinamik kontrol cihazı kompresör/sınırlayıcıdır (compressor/limiter). Kompresör zincirleme (serial) bağlanmışsa ve sistemde seri olarak bağlıysa, genellikle sistemi korumak için kullanılır, bu yüzden temel olarak kompresörün sınırlama (limiting) özelliğinden yararlanılır. Kişisel tercihlere bağlı olarak, burada yalnızca bir kompresör ayarlama yöntemi açıklanacaktır. Kompresör bypass konumuna alınabilir, giriş ve çıkış kazancı 0 dB olarak ayarlanır, sıkıştırma oranı (ratio) "sonsuz" olarak ayarlanır. Ardından miks masasından pembe gürültü sinyali gönderin, seviyeyi kademeli olarak artırın. Güç yükselticinin giriş seviye göstergelerini gözlemleyin. Kırpma (clipping) göstergesi yandığında. Kompresörü devreye alın (bypass'tan çıkarın) ve tetikleme seviyesi (threshold) düğmesini, güç yükselticideki kırpma göstergesi sönene kadar ayarlayın. Sonra miks masası çıkışını 6 dB artırın veya çıkış seviye göstergesinin +6 dB'ye ulaşmasını sağlayın. Ardından tetikleme seviyesini tekrar ayarlayın, güç yükselticideki kırpma göstergesi zar zor yanmaya başlayana kadar. Bu noktada sistem seviye ayarları tamamlanmıştır. Ses tonu (timbre) ayarlamaları ve efekt işlemleri (efektör, exciter vb.) tamamen miks mühendisinin sorumluluğundadır. Tabii ki, ses mühendisliğinde bu genellikle ses şirketinin teknik personeli tarafından gerçekleştirilir.
İkinci Adım: Geri Beslemeyi (Feedback) Önleme ve Vokal Mikrofon Tonu Ayarları
1. Monitör Sistemi
İlk adımdaki yöntemle bir mikrofonun seviyesini ayarlayın, miks masasının mikrofon ekolayzırı kullanılmadan (mikrofon sinyali doğrudan monitöre gidiyor). Mikrofonu sahnedeki ana konumlara yerleştirin, monitör çıkış ana kontrolünü (AUX) açın ve çıkış seviyesini kademeli olarak artırın. Mikrofon belirli bir frekans bandında geri beslemeye (cızırtı/ıslık sesi) neden olduğunda, AUX düğmesini mikrofonla oluşan geri beslemenin sabit bir ses seviyesinde kalmasını sağlayacak şekilde hafifçe ayarlayın. Ardından ekolayzır üzerinde ilgili frekans bandı düğmesini, bu bandtaki geri beslemeyi ortadan kaldıracak şekilde ayarlayın. Seviyeyi tekrar artırın, başka bir frekans bandında geri besleme oluştuğunda, ekolayzırı tekrar ayarlayarak bunu ortadan kaldırın. Bu şekilde devam edin, miks masası çıkış seviye fader'ı veya AUX düğmesi normal konuma (örneğin 0dB) ayarlandığında mikrofon artık geri besleme üretmiyorsa, ayar tamamlanmış demektir. Miks masası fader'larını başlangıç konumuna getirin. Bu yöntem, ses alanı içinde rezonansa (yankılanmaya) eğilimli geri besleme noktalarını bulmak için kullanılır. Ardından mikrofon kanal seviyesini uygun şekilde düşürün, bir kişi sahneye çıkıp mikrofonla konuşsun, mikrofon seviyesini normal konuma gelene kadar kademeli olarak artırın. Hala geri besleme varsa, ekolayzır kullanarak bunu ortadan kaldırın. İşlem Püf Noktaları: Seviyeyi mutlaka kontrol altında tutun, geri besleme ortaya çıktığında sabit bir seviyede kalmasını sağlayın, böylece ayar daha doğru olur. İşlem mutlaka yavaş yapılmalıdır, aksi takdirde doğru geri besleme noktalarını tek tek bulmak mümkün olmaz. Bir odada tipik olarak 5-6 rezonans noktası vardır. Eğer çok fazla geri besleme noktası varsa, hoparlör yerleşiminin uygun olup olmadığını kontrol etmek gerekir.
2. Ana Sistem (FOH - Front of House)
Monitör sistemi geri besleme noktaları ayarlandıktan sonra, aynı yöntemle ana sistemi ayarlayın. Ana sistem stereo (iki kanallı) ise, önce bir kanalı kapatın. Miks masası giriş fader'ını kaldırın, seviyeyi kademeli olarak artırarak geri besleme noktalarını arayın. Bir kanal ayarlandıktan sonra, bu kanalı kapatıp diğerini ayarlayın. Her iki kanal da ayarlandıktan sonra, iki kanalı aynı anda kaldırın ve başka geri besleme noktaları olup olmadığını kontrol edin. Varsa ekolayzır kullanarak ortadan kaldırın.
Ses Ayarları Hakkında
Geri besleme sorunu çözüldükten sonra ses ayarları yapılır
1. Vokal Mikrofonları
Referans olarak yüksek kaliteli bir mikrofon kullanın. Mikrofon giriş kanalının ekolayzırını ayarlayarak, mikrofon tonunun referans alınan yüksek kaliteli mikrofon tonuna mümkün olduğunca yakın olmasını sağlayın. Bu adım tamamlandığında, mikrofon tonu genellikle çoğu sanatçının beklentilerini karşılayacaktır. Ardından sanatçının mikrofonla prova yapmasını sağlayın ve sanatçının talepleri doğrultusunda miks masası kanal ekolayzırında uygun ince ayarlar yapın.
Kontrol odasının mümkün olduğunca geniş olması gerekir, kesin boyut kabinet sayısına ve çalışan sayısına göre belirlenebilir.
2. Efekt Eklenmesi
Mikrofon orijinal tonu ayarlandıktan sonra, ihtiyaç halinde reverb efekti eklenebilir. Efektör uygun reverb tipini seçin. Miks masasının ilgili AUX çıkışını açın. Aynı anda efektör giriş seviyesini ve miks masası yardımcı çıkış seviyesini ayarlayın. Mikrofonla konuşun, efektöre gönderilen sinyalin çok yüksek veya çok düşük olup olmadığını kontrol edin. Genellikle bu sinyal 0 dB seviyesinde tutulur. Efektör karıştırma oranını (mix) %100 olarak ayarlayın. Ardından efektör çıkış seviyesini kademeli olarak artırın, miks masasına dönen sinyalin normal olup olmadığını kontrol edin. Normal ise, sanatçının özel ihtiyaçlarına göre efektör çıkışını uygun bir konuma ayarlayın.
Efekt eklendikten sonra, yapay reverb varlığı nedeniyle, özellikle alçak frekans bandında yeni bir geri besleme noktası oluşması muhtemeldir. Donanım efektörünün dönüş sinyali genellikle miks masasının hat girişine bağlanır. Bu durumda geri beslemeyi ortadan kaldırmak için bu giriş kanalının ekolayzır modülü kullanılabilir.
Böylece en temel ses kurulumu ve ayar akışı tamamlanmış olur.
Son yıllarda teknolojinin hızlı gelişimiyle birlikte dijital ağ ürünleri ve analog sayısal kontrol ürünleri ortaya çıkmıştır. Bu yeni teknolojiler, miks mühendislerini biriken kablolar ve ekipman yığınlarından kurtarmıştır. Güçlü işlevlere sahip ekipmanların desteğiyle, miks mühendisleri artık daha çok sezgisel ve sanatsal bir bakış açısıyla, rasyonel teknik ve deneyimlerini kullanarak izleyicilere yüksek kaliteli canlı performanslar sunmaktadır.
Sistem Ayarları Hakkında
Adım 1: Sistem Seviye Ön Ayarları
1. Hat Kontrolü
Sistem hat şemasına göre hat bağlantılarını dikkatlice kontrol edin, tüm hatların düzgün çalıştığından emin olun.
2. Cihazların Başlangıç Durumunun Ayarlanması
Güç yükselticilerin (amplifier) giriş kazançlarını minimuma ayarlayın. Tüm çevre birimlerinin (processor, EQ vb.) giriş ve çıkış düğmelerini 0 dB konumuna veya orta konuma getirin. Önden arkaya doğru sırayla (önce güç yükselticiler AÇIK değil) güç verin. Tüm cihazların normal şekilde açıldığını kontrol ettikten sonra güç yükselticilere güç verin.
3. Sistem Durumunun Ön Kontrolü
Bu aşamada güç yükselticilerin kazanç kontrolünü uygun şekilde açın. Tanıdık bir CD çalın, miks masasının giriş seviyesini temel normal konuma ayarlayın. Miks masası fader'larını (kanal ve master) yavaşça kaldırın, hoparlörlerden çıkan sesin normal olup olmadığını, bozulma olup olmadığını dinleyin. Anormal bir durum varsa hemen kapatın ve kontrol edin.
4. Hoparlör ve Sistem Polarite (Faz) Kontrolü
Sistem temel olarak normal çalıştığında, tüm cihaz güçlerini açın, güç yükseltici seviyelerini maksimuma ayarlayın, miks masası çıkış fader'ını aşağı indirin. Faz test cihazı (phase tester) jeneratörünü miks masası giriş kanalına bağlayın, faz test cihazı gücünü açın ve çıkış kazancını ve miks masası giriş kazancını, miks masası seviye göstergesi 0 dB'i gösterene kadar ayarlayın. Miks masası çıkış fader'ını yavaşça kaldırın, hoparlörlerden "bum" sesi yeterli şiddete ulaşana kadar (eğer şiddet yeterli değilse, test sonucu bazen yanlış olabilir) her bir hoparlörün fazının aynı olup olmadığını veya hoparlör kullanım kılavuzundaki açıklamayla uyuşup uyuşmadığını faz test cihazı dedektörü ile kontrol edin. Test sırasında diğer hoparlörleri kapatmak, paraziti önlemek ve daha doğru sonuç almak için en iyisidir. Anormal bir durum varsa, hoparlör kablolarının ters takılıp takılmadığını veya sistem bağlantı kablolarında polarite hatası olup olmadığını kontrol edin. Kabloların bağlantı yönünü değiştirip tekrar test edin.
5. Faz Ayarı
Eğer aynı anda sub-bas (subwoofer) ve full-range hoparlörler kullanılıyorsa, frekans bölücü (crossover) sistemlerinin varlığı ve montaj konumlarındaki farklılıklar nedeniyle, kesişen frekanslarda girişim veya gecikme süreleri farklılıklarından kaynaklanan faz sorunları olabilir. Bu nedenle faz ayarı gerekir. Pembe gürültü (pink noise) jeneratörünü miks masası giriş kanalına bağlayın, seviyeyi normal konuma ayarlayın. Faz test cihazı mikrofonunu sahnenin ortasına, hoparlörlerle eşkenar üçgen oluşturacak şekilde yerleştirin. Miks masası çıkış fader'ını kaldırın, spektrum analizör ekranında full-range ve sub-bas hoparlörlerin crossover frekansı yakınındaki bantlarda dip (düşüş) olup olmadığını kontrol edin. Varsa, ekolayzırın (EQ) ilgili bant bölgesini artırın. Eğer artırmak mümkün değilse, faz sorunu var demektir. Faz sorunu ses kalitesini doğrudan etkiler ve ekolayzır ile çözülemez. Faz sorununu çözmek için crossover'ın faz açısını veya hoparlörler arasındaki gecikme (delay) süresini ayarlamak gerekir. Ayarlama yaparken spektrum analizör ekranını takip edin. İlk olarak bas crossover'ın faz açısını ayarlayın, iyileşme olup olmadığına bakın. Eğer iyileşme varsa, en iyi değeri belirledikten sonra gecikme süresini ayarlayın. Gecikme süresi ayarı sahne konumuna bağlıdır. Eğer sub-bas hoparlörler dinleyici bölgesine daha yakınsa, bas için gecikme ayarı yapmak gerekir. Bu ayarda da spektrum analizör ekranına bakılır, gecikme süresi ayarlanarak eğri mümkün olduğunca düz hale getirilir. Faz girişimi minimuma indirilir.
6. Frekans Dengeleme (EQ)
Yukarıdaki ayarlamalar tamamlandıktan sonra, sistemin frekans tepki eğrisini ayarlamak gerekir. Spektrum analizörün test mikrofonunu dinleme bölgesindeki bir konuma yerleştirin, pembe gürültü kaynağını çalın, spektrum analizör ekranını izleyin. Kusurlu olan bölgeler için ekolayzır kullanarak düzeltmeler yapın. Test mikrofonunu farklı yerlere, birden fazla konuma taşıyın, çeşitli bölgelerdeki frekans tepki eğrisini mümkün olduğunca düz hale getirmek için ekolayzırı tekrar tekrar ayarlayın.
7. Dinamik Kontrol Cihazlarının Ayarlanması
Genellikle dinamik kontrol cihazı kompresör/sınırlayıcıdır (compressor/limiter). Kompresör zincirleme (serial) bağlanmışsa ve sistemde seri olarak bağlıysa, genellikle sistemi korumak için kullanılır, bu yüzden temel olarak kompresörün sınırlama (limiting) özelliğinden yararlanılır. Kişisel tercihlere bağlı olarak, burada yalnızca bir kompresör ayarlama yöntemi açıklanacaktır. Kompresör bypass konumuna alınabilir, giriş ve çıkış kazancı 0 dB olarak ayarlanır, sıkıştırma oranı (ratio) "sonsuz" olarak ayarlanır. Ardından miks masasından pembe gürültü sinyali gönderin, seviyeyi kademeli olarak artırın. Güç yükselticinin giriş seviye göstergelerini gözlemleyin. Kırpma (clipping) göstergesi yandığında. Kompresörü devreye alın (bypass'tan çıkarın) ve tetikleme seviyesi (threshold) düğmesini, güç yükselticideki kırpma göstergesi sönene kadar ayarlayın. Sonra miks masası çıkışını 6 dB artırın veya çıkış seviye göstergesinin +6 dB'ye ulaşmasını sağlayın. Ardından tetikleme seviyesini tekrar ayarlayın, güç yükselticideki kırpma göstergesi zar zor yanmaya başlayana kadar. Bu noktada sistem seviye ayarları tamamlanmıştır. Ses tonu (timbre) ayarlamaları ve efekt işlemleri (efektör, exciter vb.) tamamen miks mühendisinin sorumluluğundadır. Tabii ki, ses mühendisliğinde bu genellikle ses şirketinin teknik personeli tarafından gerçekleştirilir.
İkinci Adım: Geri Beslemeyi (Feedback) Önleme ve Vokal Mikrofon Tonu Ayarları
1. Monitör Sistemi
İlk adımdaki yöntemle bir mikrofonun seviyesini ayarlayın, miks masasının mikrofon ekolayzırı kullanılmadan (mikrofon sinyali doğrudan monitöre gidiyor). Mikrofonu sahnedeki ana konumlara yerleştirin, monitör çıkış ana kontrolünü (AUX) açın ve çıkış seviyesini kademeli olarak artırın. Mikrofon belirli bir frekans bandında geri beslemeye (cızırtı/ıslık sesi) neden olduğunda, AUX düğmesini mikrofonla oluşan geri beslemenin sabit bir ses seviyesinde kalmasını sağlayacak şekilde hafifçe ayarlayın. Ardından ekolayzır üzerinde ilgili frekans bandı düğmesini, bu bandtaki geri beslemeyi ortadan kaldıracak şekilde ayarlayın. Seviyeyi tekrar artırın, başka bir frekans bandında geri besleme oluştuğunda, ekolayzırı tekrar ayarlayarak bunu ortadan kaldırın. Bu şekilde devam edin, miks masası çıkış seviye fader'ı veya AUX düğmesi normal konuma (örneğin 0dB) ayarlandığında mikrofon artık geri besleme üretmiyorsa, ayar tamamlanmış demektir. Miks masası fader'larını başlangıç konumuna getirin. Bu yöntem, ses alanı içinde rezonansa (yankılanmaya) eğilimli geri besleme noktalarını bulmak için kullanılır. Ardından mikrofon kanal seviyesini uygun şekilde düşürün, bir kişi sahneye çıkıp mikrofonla konuşsun, mikrofon seviyesini normal konuma gelene kadar kademeli olarak artırın. Hala geri besleme varsa, ekolayzır kullanarak bunu ortadan kaldırın. İşlem Püf Noktaları: Seviyeyi mutlaka kontrol altında tutun, geri besleme ortaya çıktığında sabit bir seviyede kalmasını sağlayın, böylece ayar daha doğru olur. İşlem mutlaka yavaş yapılmalıdır, aksi takdirde doğru geri besleme noktalarını tek tek bulmak mümkün olmaz. Bir odada tipik olarak 5-6 rezonans noktası vardır. Eğer çok fazla geri besleme noktası varsa, hoparlör yerleşiminin uygun olup olmadığını kontrol etmek gerekir.
2. Ana Sistem (FOH - Front of House)
Monitör sistemi geri besleme noktaları ayarlandıktan sonra, aynı yöntemle ana sistemi ayarlayın. Ana sistem stereo (iki kanallı) ise, önce bir kanalı kapatın. Miks masası giriş fader'ını kaldırın, seviyeyi kademeli olarak artırarak geri besleme noktalarını arayın. Bir kanal ayarlandıktan sonra, bu kanalı kapatıp diğerini ayarlayın. Her iki kanal da ayarlandıktan sonra, iki kanalı aynı anda kaldırın ve başka geri besleme noktaları olup olmadığını kontrol edin. Varsa ekolayzır kullanarak ortadan kaldırın.
Ses Ayarları Hakkında
Geri besleme sorunu çözüldükten sonra ses ayarları yapılır
1. Vokal Mikrofonları
Referans olarak yüksek kaliteli bir mikrofon kullanın. Mikrofon giriş kanalının ekolayzırını ayarlayarak, mikrofon tonunun referans alınan yüksek kaliteli mikrofon tonuna mümkün olduğunca yakın olmasını sağlayın. Bu adım tamamlandığında, mikrofon tonu genellikle çoğu sanatçının beklentilerini karşılayacaktır. Ardından sanatçının mikrofonla prova yapmasını sağlayın ve sanatçının talepleri doğrultusunda miks masası kanal ekolayzırında uygun ince ayarlar yapın.
Kontrol odasının mümkün olduğunca geniş olması gerekir, kesin boyut kabinet sayısına ve çalışan sayısına göre belirlenebilir.
2. Efekt Eklenmesi
Mikrofon orijinal tonu ayarlandıktan sonra, ihtiyaç halinde reverb efekti eklenebilir. Efektör uygun reverb tipini seçin. Miks masasının ilgili AUX çıkışını açın. Aynı anda efektör giriş seviyesini ve miks masası yardımcı çıkış seviyesini ayarlayın. Mikrofonla konuşun, efektöre gönderilen sinyalin çok yüksek veya çok düşük olup olmadığını kontrol edin. Genellikle bu sinyal 0 dB seviyesinde tutulur. Efektör karıştırma oranını (mix) %100 olarak ayarlayın. Ardından efektör çıkış seviyesini kademeli olarak artırın, miks masasına dönen sinyalin normal olup olmadığını kontrol edin. Normal ise, sanatçının özel ihtiyaçlarına göre efektör çıkışını uygun bir konuma ayarlayın.
Efekt eklendikten sonra, yapay reverb varlığı nedeniyle, özellikle alçak frekans bandında yeni bir geri besleme noktası oluşması muhtemeldir. Donanım efektörünün dönüş sinyali genellikle miks masasının hat girişine bağlanır. Bu durumda geri beslemeyi ortadan kaldırmak için bu giriş kanalının ekolayzır modülü kullanılabilir.
Böylece en temel ses kurulumu ve ayar akışı tamamlanmış olur.
Son yıllarda teknolojinin hızlı gelişimiyle birlikte dijital ağ ürünleri ve analog sayısal kontrol ürünleri ortaya çıkmıştır. Bu yeni teknolojiler, miks mühendislerini biriken kablolar ve ekipman yığınlarından kurtarmıştır. Güçlü işlevlere sahip ekipmanların desteğiyle, miks mühendisleri artık daha çok sezgisel ve sanatsal bir bakış açısıyla, rasyonel teknik ve deneyimlerini kullanarak izleyicilere yüksek kaliteli canlı performanslar sunmaktadır.