En Yaygın 7 Mikrofon Türü, Kaçını Tanıyorsunuz?
Mikrofonlar müzisyenler için kişisel bir eşyadır ve seçiminde genellikle birden fazla faktör dikkate alınır. Çok çeşitli mikrofonlar arasında 'en iyi mikrofon' gibi bir kural yoktur. Her mikrofon türünün kendine özgü özellikleri ve kullanım alanları vardır, ürettikleri ses dokuları da farklıdır. İşte en yaygın 7 mikrofon türü.
Dinamik Mikrofon
"Dinamik" terimi, diyaframa sıkıca bağlı olan tel bobinin ses basıncı değişimlerine bağlı olarak manyetik alanda hareket etmesi ve ses dalgası genliğiyle orantılı akım üretmesi anlamına gelir. Böylece akustik sinyaller elektrik sinyallerine dönüştürülür.
Dinamik mikrofonlar manyetik alanı keserek doğrudan akım ürettiğinden harici güç kaynağına ihtiyaç duymaz. Avantajları basitlik ve dayanıklılıktır. Dezavantajı, tel bobine "bağlı" olan diyaframın hızlı değişen ses dalgalarına diğer mikrofon türleri kadar hızlı yanıt verememesidir.
Dinamik mikrofonlarla yüksek frekanslı zil seslerini kaydetmek zorlama olur, ancak kick davul veya trampet gibi güçlü seslerde tatmin edici performans gösterirler. Ayrıca elektro gitar amfilerinin sesini kaydetmek için sıklıkla kullanılırlar.
Dinamik mikrofonların vokal kaydında kullanılması büyük ölçüde bir "gelenek" tir. Çünkü eski kondansatör mikrofonlar hantaldı ve kırılgandı. Günümüzde sahne vokalleri için özel tasarlanmış kondansatör mikrofonlar yaygın olsa da, daha yüksek ortalama fiyatları insanları aynı işi mükemmel yapabilen dinamik mikrofonları tercih etmeye yönlendirir.
Küçük Diyaframlı Kondansatör Mikrofon
Kondansatör mikrofonlar elektrostatik prensibe dayanır; diyafram ve arka plaka bir kondansatör hücresi oluşturur. Diyaframın ses dalgalarıyla titreşmesi, arka plaka ile arasındaki potansiyel farkı değiştirerek akustik sinyalleri elektrik sinyallerine dönüştürür. Kondansatör mikrofonlar genellikle dahili amplifikatör içerir çünkü kondansatör hücresi çıkışı çok zayıftır. Harici 48V fantom güç veya pil gerektirirler.
Küçük diyaframlı (≈12mm çap) kondansatör mikrofonların seçilmesinin nedeni, diyaframın ses titreşimlerine son derece duyarlı olmasıdır. Diyafram büyüdükçe mikrofonun eksen dışı seslere duyarlılığı azalır ve rezonans kaynaklı renklendirme daha belirgin hale gelir.
Son derece doğru kayıt efekti istiyorsanız, küçük diyaframlı kondansatör mikrofon tek seçenektir. Ancak daha doğru sesin her zaman daha tatmin edici olmayabileceği unutulmamalıdır; bazen doğru sesler daha az canlı veya güçlü gelebilir. Doğanın seslerini tamamen gerçekçi kaydetmek istiyorsanız, küçük diyaframlı kondansatör mikrofon sizin için doğru tercihtir.
Büyük Diyaframlı Kondansatör Mikrofon
Eskiden üreticiler diyaframları bugünkü kadar kompakt yapamadığı için tüm kondansatör mikrofonlar "büyük diyaframlı" olarak sınıflandırılırdı. Kesin bir "büyük/küçük" diyafram sınırı yoktur. Önceki örnekte olduğu gibi ≈12mm "küçük", 24mm+ ise "büyük" kabul edilir. Mikrofon satın alırken, büyük görünen bazı modellerde sürpriz şekilde küçük diyaframlar bulunabileceğinden diyafram boyutu dikkat edilmesi gereken kritik bir parametredir.
Büyük diyaframlı kondansatör mikrofonların avantajı, kayıt stüdyolarının özellikle övdüğü sıcak ve dolgun ses karakteridir — en doğal olmasa da her türlü ses için rahatlatıcı bir ton sunarlar.
Dezavantajı, frekans yükseldikçe yönlülüklerinin artmasıdır. Tek mikrofonla doğrudan kayıt yaparken sorun olmaz, ancak stereo kayıtta yan kaynakların kalitesi düşebilir.
Vakum Tüplü Mikrofon
Tasarımı kondansatör mikrofonların erken dönemlerine dayanır. Transistörler yaygınlaşmadan önce, kondansatör mikrofonların dahili amplifikatörleri vakum tüplüydü. Eski modellerde küçük diyaframlar olsa da günümüzdeki vakum tüplü mikrofonlar çoğunlukla büyük diyaframlıdır.
Vakum tüplü mikrofonların avantajı, tüp amplifikatörlerin ürettiği hoş distorsiyon yani "sıcak ses" tir. Vokaller için bu distorsiyon sıklıkla sihirli bir çözüm olarak görülür.
Diğer türlerin aksine, vakum tüplü mikrofonlar teknolojik geçmişleri nedeniyle oldukça değerlidir ve fiyatları genellikle yüksektir.
Şerit Mikrofon
Özel bir dinamik mikrofon türüdür. Geleneksel dinamik mikrofonlarda diyaframa bağlı bir tel bobini varken, şerit mikrofonlarda diyafram ve bobin alüminyum şerit olarak birleştirilir. İnce yapıları sayesinde ses dalgalarına kondansatör mikrofonlar kadar duyarlıdırlar, ancak genellikle daha koyu bir ton üretirler.
Şerit mikrofonlar net ama hafif loş ses kaydeder. Bu özellik stüdyolarda sanatsal kullanıma olanak tanır.
Çoğu şerit mikrofon o kadar hassastır ki bazı üreticiler kullanıcılara "mikrofonu taşırken yavaş yürüyün, hava akışı şeridi yerinden oynatabilir" uyarısı yapar.
Dinamik mikrofonlar gibi, çoğu şerit mikrofon harici güç gerektirmez (dahili amplifikatörlü modeller hariç). Ancak çıkış seviyeleri genellikle düşüktür, bu nedenle ön amplifikatör kullanımı önerilir.
Elektret Mikrofon
Özel bir kondansatör mikrofon türüdür. Bilindiği gibi kondansatör mikrofonlar, polarize yük değişimiyle akustik sinyalleri elektrik sinyallerine dönüştürür.
Elektret malzemeler, yük uygulandığında bu yükü kalıcı olarak koruyabilen malzemelerdir. Bu prensiple, diyafram veya arka plakadaki elektret malzeme sabit voltaj sağlayarak harici güç ihtiyacını ortadan kaldırır. Ancak dahili amplifikatör pil veya fantom güç gerektirir; pil kullanan elektret mikrofonlar, fantom güçle çalışanlara kıyasla daha düşük hassasiyet ve maksimum SPL kapasitesine sahiptir.
Düşük maliyet ve kompaktlıkları sayesinde elektret mikrofonlar taşınabilir cihazlarda yaygın olarak kullanılır. Dahili FET ön amplifikatörlü modeller yüksek performans sunar. Dünyadaki en hassas mikrofonların çoğu elektret teknolojilidir.
Piezoelektrik Mikrofon
Kristal mikrofon olarak da bilinir. Prensibi, bazı malzemelerin piezoelektrik etkisini (sesin malzeme deformasyonu yoluyla voltaj üretmesi) kullanmaktır.
Günümüzde piezoelektrik mikrofonlar genellikle kontakt mikrofon olarak (örneğin gitar manyetiği) kullanılır. Havadaki ses dalgaları yerine kaynağın fiziksel titreşimlerini doğrudan alırlar. Avantajı, enstrüman sesini diğer seslerden izole etmeleridir. Ancak kayıtlar tam gerçekçi olmadığından kullanımları sınırlıdır.
Özet
Çalışma prensiplerine göre sınıflandırılan 7 mikrofon türü bunlardır. Temel çalışma mekanizmalarını anlamak ve her birinin kendine özgü ses karakterini tanımak, her müzik prodüktörü için gerekli bir beceridir.
Dinamik Mikrofon
"Dinamik" terimi, diyaframa sıkıca bağlı olan tel bobinin ses basıncı değişimlerine bağlı olarak manyetik alanda hareket etmesi ve ses dalgası genliğiyle orantılı akım üretmesi anlamına gelir. Böylece akustik sinyaller elektrik sinyallerine dönüştürülür.
Dinamik mikrofonlar manyetik alanı keserek doğrudan akım ürettiğinden harici güç kaynağına ihtiyaç duymaz. Avantajları basitlik ve dayanıklılıktır. Dezavantajı, tel bobine "bağlı" olan diyaframın hızlı değişen ses dalgalarına diğer mikrofon türleri kadar hızlı yanıt verememesidir.
Dinamik mikrofonlarla yüksek frekanslı zil seslerini kaydetmek zorlama olur, ancak kick davul veya trampet gibi güçlü seslerde tatmin edici performans gösterirler. Ayrıca elektro gitar amfilerinin sesini kaydetmek için sıklıkla kullanılırlar.
Dinamik mikrofonların vokal kaydında kullanılması büyük ölçüde bir "gelenek" tir. Çünkü eski kondansatör mikrofonlar hantaldı ve kırılgandı. Günümüzde sahne vokalleri için özel tasarlanmış kondansatör mikrofonlar yaygın olsa da, daha yüksek ortalama fiyatları insanları aynı işi mükemmel yapabilen dinamik mikrofonları tercih etmeye yönlendirir.
Küçük Diyaframlı Kondansatör Mikrofon
Kondansatör mikrofonlar elektrostatik prensibe dayanır; diyafram ve arka plaka bir kondansatör hücresi oluşturur. Diyaframın ses dalgalarıyla titreşmesi, arka plaka ile arasındaki potansiyel farkı değiştirerek akustik sinyalleri elektrik sinyallerine dönüştürür. Kondansatör mikrofonlar genellikle dahili amplifikatör içerir çünkü kondansatör hücresi çıkışı çok zayıftır. Harici 48V fantom güç veya pil gerektirirler.
Küçük diyaframlı (≈12mm çap) kondansatör mikrofonların seçilmesinin nedeni, diyaframın ses titreşimlerine son derece duyarlı olmasıdır. Diyafram büyüdükçe mikrofonun eksen dışı seslere duyarlılığı azalır ve rezonans kaynaklı renklendirme daha belirgin hale gelir.
Son derece doğru kayıt efekti istiyorsanız, küçük diyaframlı kondansatör mikrofon tek seçenektir. Ancak daha doğru sesin her zaman daha tatmin edici olmayabileceği unutulmamalıdır; bazen doğru sesler daha az canlı veya güçlü gelebilir. Doğanın seslerini tamamen gerçekçi kaydetmek istiyorsanız, küçük diyaframlı kondansatör mikrofon sizin için doğru tercihtir.
Büyük Diyaframlı Kondansatör Mikrofon
Eskiden üreticiler diyaframları bugünkü kadar kompakt yapamadığı için tüm kondansatör mikrofonlar "büyük diyaframlı" olarak sınıflandırılırdı. Kesin bir "büyük/küçük" diyafram sınırı yoktur. Önceki örnekte olduğu gibi ≈12mm "küçük", 24mm+ ise "büyük" kabul edilir. Mikrofon satın alırken, büyük görünen bazı modellerde sürpriz şekilde küçük diyaframlar bulunabileceğinden diyafram boyutu dikkat edilmesi gereken kritik bir parametredir.
Büyük diyaframlı kondansatör mikrofonların avantajı, kayıt stüdyolarının özellikle övdüğü sıcak ve dolgun ses karakteridir — en doğal olmasa da her türlü ses için rahatlatıcı bir ton sunarlar.
Dezavantajı, frekans yükseldikçe yönlülüklerinin artmasıdır. Tek mikrofonla doğrudan kayıt yaparken sorun olmaz, ancak stereo kayıtta yan kaynakların kalitesi düşebilir.
Vakum Tüplü Mikrofon
Tasarımı kondansatör mikrofonların erken dönemlerine dayanır. Transistörler yaygınlaşmadan önce, kondansatör mikrofonların dahili amplifikatörleri vakum tüplüydü. Eski modellerde küçük diyaframlar olsa da günümüzdeki vakum tüplü mikrofonlar çoğunlukla büyük diyaframlıdır.
Vakum tüplü mikrofonların avantajı, tüp amplifikatörlerin ürettiği hoş distorsiyon yani "sıcak ses" tir. Vokaller için bu distorsiyon sıklıkla sihirli bir çözüm olarak görülür.
Diğer türlerin aksine, vakum tüplü mikrofonlar teknolojik geçmişleri nedeniyle oldukça değerlidir ve fiyatları genellikle yüksektir.
Şerit Mikrofon
Özel bir dinamik mikrofon türüdür. Geleneksel dinamik mikrofonlarda diyaframa bağlı bir tel bobini varken, şerit mikrofonlarda diyafram ve bobin alüminyum şerit olarak birleştirilir. İnce yapıları sayesinde ses dalgalarına kondansatör mikrofonlar kadar duyarlıdırlar, ancak genellikle daha koyu bir ton üretirler.
Şerit mikrofonlar net ama hafif loş ses kaydeder. Bu özellik stüdyolarda sanatsal kullanıma olanak tanır.
Çoğu şerit mikrofon o kadar hassastır ki bazı üreticiler kullanıcılara "mikrofonu taşırken yavaş yürüyün, hava akışı şeridi yerinden oynatabilir" uyarısı yapar.
Dinamik mikrofonlar gibi, çoğu şerit mikrofon harici güç gerektirmez (dahili amplifikatörlü modeller hariç). Ancak çıkış seviyeleri genellikle düşüktür, bu nedenle ön amplifikatör kullanımı önerilir.
Elektret Mikrofon
Özel bir kondansatör mikrofon türüdür. Bilindiği gibi kondansatör mikrofonlar, polarize yük değişimiyle akustik sinyalleri elektrik sinyallerine dönüştürür.
Elektret malzemeler, yük uygulandığında bu yükü kalıcı olarak koruyabilen malzemelerdir. Bu prensiple, diyafram veya arka plakadaki elektret malzeme sabit voltaj sağlayarak harici güç ihtiyacını ortadan kaldırır. Ancak dahili amplifikatör pil veya fantom güç gerektirir; pil kullanan elektret mikrofonlar, fantom güçle çalışanlara kıyasla daha düşük hassasiyet ve maksimum SPL kapasitesine sahiptir.
Düşük maliyet ve kompaktlıkları sayesinde elektret mikrofonlar taşınabilir cihazlarda yaygın olarak kullanılır. Dahili FET ön amplifikatörlü modeller yüksek performans sunar. Dünyadaki en hassas mikrofonların çoğu elektret teknolojilidir.
Piezoelektrik Mikrofon
Kristal mikrofon olarak da bilinir. Prensibi, bazı malzemelerin piezoelektrik etkisini (sesin malzeme deformasyonu yoluyla voltaj üretmesi) kullanmaktır.
Günümüzde piezoelektrik mikrofonlar genellikle kontakt mikrofon olarak (örneğin gitar manyetiği) kullanılır. Havadaki ses dalgaları yerine kaynağın fiziksel titreşimlerini doğrudan alırlar. Avantajı, enstrüman sesini diğer seslerden izole etmeleridir. Ancak kayıtlar tam gerçekçi olmadığından kullanımları sınırlıdır.
Özet
Çalışma prensiplerine göre sınıflandırılan 7 mikrofon türü bunlardır. Temel çalışma mekanizmalarını anlamak ve her birinin kendine özgü ses karakterini tanımak, her müzik prodüktörü için gerekli bir beceridir.