Alıcı (Earpiece) ve Hoparlör Arasındaki Fark
Alıcı (earpiece), telefon, telsiz, cep telefonu gibi iletişim araçlarında ses iletimi için kullanılan bir aksesuardır. Bir hoparlör türüdür ancak genellikle hoparlör olarak adlandırılmaz. Bu terim genellikle elektronik cihazlardaki ses iletim bileşenlerini tanımlamak için kullanılır. Örn: cep telefonu, telsiz vb.
Mikrofon ve alıcının içinde küçük bir diyafram bulunur. Mikrofondaki diyafram, insan kulağındaki kulak zarı işlevi görür. Konuştuğunuzda diyafram titreşir. Diyafram, küçük bir bobinle bağlantılıdır (Not: bu bobin diyafram titreşimiyle hareket eder). Mikrofon ayrıca sabit bir mıknatıs içerir (mikrofon kılıfına sabitlenmiştir).
Diyafram esnektir, genellikle hem titreşim hem de bobini başlangıç pozisyonuna çekme görevi görür. Diyafram bir ucu mikrofon kılıfına, diğer ucu bobine sabitlenir.
Diyafram titreştiğinde bobini hareket ettirir. Bobin ile sabit mıknatıs arasındaki göreceli konum değişir. Bu, bobin içinden geçen manyetik alanın değişmesine neden olur. Değişen manyetik alan bobinde bir elektromotor kuvvet (EMK) yani akım indükler. Belirli sesler belirli titreşimler üretir, belirli titreşimler belirli akım formları oluşturur. Böylece mikrofon sesi akım formuna kodlar.
Alıcının çalışma prensibi temelde mikrofonun tersidir, yapısı neredeyse aynıdır. Alıcıda da bir diyafram, diyaframa bağlı bir bobin ve sabit bir mıknatıs bulunur. Belirli formdaki akım (örn. mikrofon tarafından kodlanan akım) alıcı bobininden geçtiğinde, bobinin ürettiği manyetik alan değişir. Bu da sabit mıknatıs ve bobin arasındaki manyetik kuvveti değiştirerek aralarındaki mesafenin değişmesine yol açar. Bu süreç diyaframı titreştirerek ses üretir.
Hoparlör
Hoparlör (loudspeaker), ses sinyallerini elektrik sinyaline dönüştüren yaygın bir elektroakustik cihazdır. Ses üreten tüm elektronik cihazlarda bulunur.
Yapısal Bileşenler
Hoparlör, elektrik sinyallerini ses sinyallerine dönüştüren bir transdüserdir. Hoparlörün performansı ses kalitesini doğrudan etkiler. Ses sistemlerinde genellikle en zayıf bileşen olarak kabul edilirken, ses kalitesi açısından en kritik parçadır. Çok çeşitli hoparlör türleri vardır ve fiyatları büyük farklılıklar gösterir. Ses enerjisi, elektromanyetik, piezoelektrik veya elektrostatik etkilerle koni veya diyaframı titreştirir ve çevresindeki havayla rezonansa girerek (tınlama) ses üretir.
Düşük kaliteli plastik hoparlör kutuları ince yapıları ve rezonansı engelleyememeleri nedeniyle kabul edilebilir ses kalitesi sunamaz (ancak iyi tasarlanmış bazı plastik kutular düşük kaliteli ahşap kutulardan daha iyi olabilir). Ahşap hoparlör kutuları, kutu rezonansından kaynaklanan ses kirliliğini azaltarak genellikle plastik olanlardan daha iyi ses kalitesi sunar.
Genellikle multimedya hoparlörleri iki yollu (iki birimli) tasarıma sahiptir: Daha küçük bir sürücü orta/yüksek frekansları, daha büyük olan ise orta/düşük frekansları üretir.
Hoparlör seçerken bu iki sürücünün malzemesi dikkate alınmalıdır: Multimedya hoparlörlerinde tiz sürücüler genellikle yumuşak kubbelidir (ayrıca titanyum kaplamalı kubbeler gibi analog kaynaklar için tasarlanmış versiyonlar da vardır). Dijital ses kaynaklarıyla kullanıldığında yüksek frekans sertliğini azaltarak pürüzsüz, yumuşak ve detaylı bir ses sunar. Multimedya hoparlörlerinde genellikle kaliteli ipek kubbeli veya düşük maliyetli PV membranlı yumuşak kubbeli sürücüler kullanılır.
Bas sürücü, hoparlörün ses karakterini belirler ve seçimi daha önemlidir. En yaygın türler:
Kağıt koni: Kauçuk kaplı, yün destekli veya sıkıştırılmış versiyonları vardır. Doğal ton, düşük maliyet, iyi rijitlik ve yüksek hassasiyet sunar. Dezavantajları: neme dayanıksız, üretim tutarlılığı zor. Ancak en üst düzey HiFi sistemlerinde sıkça kullanılır çünkü ses dağılımı dengeli ve gerçekçidir.
Yaygın Hoparlör Tipleri
Kevlar koni: Geniş frekans aralığı, düşük distorsiyon. Güçlü bas sevenler için idealdir. Dezavantajları: yüksek maliyet, karmaşık üretim, düşük hassasiyet, hafif müzikte yetersiz.
Yün örgülü koni: Yumuşak dokusu nedeniyle hafif müzik ve melodik parçalarda üstün performans sunar. Ancak bas etkisi zayıftır, güç ve derinlikten yoksundur.
PP (Polipropilen) koni: Üst segment hoparlörlerde yaygın kullanılır. Tutarlı performans, düşük distorsiyon, her alanda dengeli sonuçlar verir. Ayrıca karbon fiber veya kompozit diyaframlar gibi yüksek maliyetli malzemeler tüketici segmentinde nadiren kullanılır.
Hoparlör boyutu genellikle büyüdükçe bas performansı artar. Büyük çaplı bas sürücüler düşük frekanslarda daha iyi performans sunar. Standart multimedya hoparlörlerinde bas sürücüler genellikle 3-5 inç arasındadır. Yüksek performanslı sürücüler daha düşük geçici distorsiyon ve daha iyi ses kalitesi demektir.
En yaygın tür elektrodinamik konik kağıt diyaframlı hoparlördür. Bu hoparlörler üç ana bileşenden oluşur: Manyetik devre (sabit mıknatıs, kutup pimi, ön plaka), Titreşim sistemi (koni, ses bobini) ve Destek sistemleri (merkezleme süspansiyonu, sepet, çevre süspansiyonu).
1. Ses Bobini: Hoparlörün tahrik ünitesidir. İnce bakır telin kağıt bobinaj tüpü üzerine iki katman halinde sarılmasıyla oluşur (genellikle onlarca sarım). Manyetik boşluğa yerleştirilir. Bobin koniye sabitlenir, ses akım sinyali uygulandığında titreşerek koniyi hareket ettirir.
2. Koni: Doğal (pamuk, ahşap lif, yün, ipek) veya sentetik (rayon, naylon, cam elyaf) liflerden üretilir. Sesin yayıldığı bileşen olduğundan, hem hafif hem de rijit olmalı, sıcaklık/nem değişimlerinde deforme olmamalıdır.
3. Çevre Süspansiyonu (Röfle): Koninin eksenel hareketini sağlarken yanal hareketi kısıtlar. Aynı zamanda koni ön/arka hava akışını engeller. Malzeme olarak koniyle aynı materyaller veya kauçuk kullanılır, ısıyla preslenerek koniye yapıştırılır.
4. Merkezleme Süspansiyonu (Spider): Bobin ve koni bağlantısını destekler, dikey hizayı korur. Üzerindeki konsentrik halkalar, bobinin manyetik boşlukta serbestçe hareket etmesini sağlar. Toz kapağı, manyetik boşluğa yabancı madde girişini ve bobin sürtünmesini engeller.
Hoparlör Yapısı
Genel olarak bir hoparlör: Mıknatıs, sepet, merkezleme süspansiyonu, çevre süspansiyonu ve konik diyaframdan oluşur.
Alıcı (earpiece), telefon, telsiz, cep telefonu gibi iletişim araçlarında ses iletimi için kullanılan bir aksesuardır. Bir hoparlör türüdür ancak genellikle hoparlör olarak adlandırılmaz.
Hoparlör, elektrik sinyallerini ses sinyallerine dönüştüren bir transdüserdir. Hoparlörün performansı ses kalitesini doğrudan etkiler. Ses sistemlerinde genellikle en zayıf bileşen olarak kabul edilirken, ses kalitesi açısından en kritik parçadır. Çok çeşitli hoparlör türleri vardır ve fiyatları büyük farklılıklar gösterir. Ses enerjisi, elektromanyetik, piezoelektrik veya elektrostatik etkilerle koni veya diyaframı titreştirir ve çevresindeki havayla rezonansa girerek (tınlama) ses üretir.
Mikrofon ve alıcının içinde küçük bir diyafram bulunur. Mikrofondaki diyafram, insan kulağındaki kulak zarı işlevi görür. Konuştuğunuzda diyafram titreşir. Diyafram, küçük bir bobinle bağlantılıdır (Not: bu bobin diyafram titreşimiyle hareket eder). Mikrofon ayrıca sabit bir mıknatıs içerir (mikrofon kılıfına sabitlenmiştir).
Diyafram esnektir, genellikle hem titreşim hem de bobini başlangıç pozisyonuna çekme görevi görür. Diyafram bir ucu mikrofon kılıfına, diğer ucu bobine sabitlenir.
Diyafram titreştiğinde bobini hareket ettirir. Bobin ile sabit mıknatıs arasındaki göreceli konum değişir. Bu, bobin içinden geçen manyetik alanın değişmesine neden olur. Değişen manyetik alan bobinde bir elektromotor kuvvet (EMK) yani akım indükler. Belirli sesler belirli titreşimler üretir, belirli titreşimler belirli akım formları oluşturur. Böylece mikrofon sesi akım formuna kodlar.
Alıcının çalışma prensibi temelde mikrofonun tersidir, yapısı neredeyse aynıdır. Alıcıda da bir diyafram, diyaframa bağlı bir bobin ve sabit bir mıknatıs bulunur. Belirli formdaki akım (örn. mikrofon tarafından kodlanan akım) alıcı bobininden geçtiğinde, bobinin ürettiği manyetik alan değişir. Bu da sabit mıknatıs ve bobin arasındaki manyetik kuvveti değiştirerek aralarındaki mesafenin değişmesine yol açar. Bu süreç diyaframı titreştirerek ses üretir.
Hoparlör
Hoparlör (loudspeaker), ses sinyallerini elektrik sinyaline dönüştüren yaygın bir elektroakustik cihazdır. Ses üreten tüm elektronik cihazlarda bulunur.
Yapısal Bileşenler
Hoparlör, elektrik sinyallerini ses sinyallerine dönüştüren bir transdüserdir. Hoparlörün performansı ses kalitesini doğrudan etkiler. Ses sistemlerinde genellikle en zayıf bileşen olarak kabul edilirken, ses kalitesi açısından en kritik parçadır. Çok çeşitli hoparlör türleri vardır ve fiyatları büyük farklılıklar gösterir. Ses enerjisi, elektromanyetik, piezoelektrik veya elektrostatik etkilerle koni veya diyaframı titreştirir ve çevresindeki havayla rezonansa girerek (tınlama) ses üretir.
Düşük kaliteli plastik hoparlör kutuları ince yapıları ve rezonansı engelleyememeleri nedeniyle kabul edilebilir ses kalitesi sunamaz (ancak iyi tasarlanmış bazı plastik kutular düşük kaliteli ahşap kutulardan daha iyi olabilir). Ahşap hoparlör kutuları, kutu rezonansından kaynaklanan ses kirliliğini azaltarak genellikle plastik olanlardan daha iyi ses kalitesi sunar.
Genellikle multimedya hoparlörleri iki yollu (iki birimli) tasarıma sahiptir: Daha küçük bir sürücü orta/yüksek frekansları, daha büyük olan ise orta/düşük frekansları üretir.
Hoparlör seçerken bu iki sürücünün malzemesi dikkate alınmalıdır: Multimedya hoparlörlerinde tiz sürücüler genellikle yumuşak kubbelidir (ayrıca titanyum kaplamalı kubbeler gibi analog kaynaklar için tasarlanmış versiyonlar da vardır). Dijital ses kaynaklarıyla kullanıldığında yüksek frekans sertliğini azaltarak pürüzsüz, yumuşak ve detaylı bir ses sunar. Multimedya hoparlörlerinde genellikle kaliteli ipek kubbeli veya düşük maliyetli PV membranlı yumuşak kubbeli sürücüler kullanılır.
Bas sürücü, hoparlörün ses karakterini belirler ve seçimi daha önemlidir. En yaygın türler:
Kağıt koni: Kauçuk kaplı, yün destekli veya sıkıştırılmış versiyonları vardır. Doğal ton, düşük maliyet, iyi rijitlik ve yüksek hassasiyet sunar. Dezavantajları: neme dayanıksız, üretim tutarlılığı zor. Ancak en üst düzey HiFi sistemlerinde sıkça kullanılır çünkü ses dağılımı dengeli ve gerçekçidir.
Yaygın Hoparlör Tipleri
Kevlar koni: Geniş frekans aralığı, düşük distorsiyon. Güçlü bas sevenler için idealdir. Dezavantajları: yüksek maliyet, karmaşık üretim, düşük hassasiyet, hafif müzikte yetersiz.
Yün örgülü koni: Yumuşak dokusu nedeniyle hafif müzik ve melodik parçalarda üstün performans sunar. Ancak bas etkisi zayıftır, güç ve derinlikten yoksundur.
PP (Polipropilen) koni: Üst segment hoparlörlerde yaygın kullanılır. Tutarlı performans, düşük distorsiyon, her alanda dengeli sonuçlar verir. Ayrıca karbon fiber veya kompozit diyaframlar gibi yüksek maliyetli malzemeler tüketici segmentinde nadiren kullanılır.
Hoparlör boyutu genellikle büyüdükçe bas performansı artar. Büyük çaplı bas sürücüler düşük frekanslarda daha iyi performans sunar. Standart multimedya hoparlörlerinde bas sürücüler genellikle 3-5 inç arasındadır. Yüksek performanslı sürücüler daha düşük geçici distorsiyon ve daha iyi ses kalitesi demektir.
En yaygın tür elektrodinamik konik kağıt diyaframlı hoparlördür. Bu hoparlörler üç ana bileşenden oluşur: Manyetik devre (sabit mıknatıs, kutup pimi, ön plaka), Titreşim sistemi (koni, ses bobini) ve Destek sistemleri (merkezleme süspansiyonu, sepet, çevre süspansiyonu).
1. Ses Bobini: Hoparlörün tahrik ünitesidir. İnce bakır telin kağıt bobinaj tüpü üzerine iki katman halinde sarılmasıyla oluşur (genellikle onlarca sarım). Manyetik boşluğa yerleştirilir. Bobin koniye sabitlenir, ses akım sinyali uygulandığında titreşerek koniyi hareket ettirir.
2. Koni: Doğal (pamuk, ahşap lif, yün, ipek) veya sentetik (rayon, naylon, cam elyaf) liflerden üretilir. Sesin yayıldığı bileşen olduğundan, hem hafif hem de rijit olmalı, sıcaklık/nem değişimlerinde deforme olmamalıdır.
3. Çevre Süspansiyonu (Röfle): Koninin eksenel hareketini sağlarken yanal hareketi kısıtlar. Aynı zamanda koni ön/arka hava akışını engeller. Malzeme olarak koniyle aynı materyaller veya kauçuk kullanılır, ısıyla preslenerek koniye yapıştırılır.
4. Merkezleme Süspansiyonu (Spider): Bobin ve koni bağlantısını destekler, dikey hizayı korur. Üzerindeki konsentrik halkalar, bobinin manyetik boşlukta serbestçe hareket etmesini sağlar. Toz kapağı, manyetik boşluğa yabancı madde girişini ve bobin sürtünmesini engeller.
Hoparlör Yapısı
Genel olarak bir hoparlör: Mıknatıs, sepet, merkezleme süspansiyonu, çevre süspansiyonu ve konik diyaframdan oluşur.
Alıcı (earpiece), telefon, telsiz, cep telefonu gibi iletişim araçlarında ses iletimi için kullanılan bir aksesuardır. Bir hoparlör türüdür ancak genellikle hoparlör olarak adlandırılmaz.
Hoparlör, elektrik sinyallerini ses sinyallerine dönüştüren bir transdüserdir. Hoparlörün performansı ses kalitesini doğrudan etkiler. Ses sistemlerinde genellikle en zayıf bileşen olarak kabul edilirken, ses kalitesi açısından en kritik parçadır. Çok çeşitli hoparlör türleri vardır ve fiyatları büyük farklılıklar gösterir. Ses enerjisi, elektromanyetik, piezoelektrik veya elektrostatik etkilerle koni veya diyaframı titreştirir ve çevresindeki havayla rezonansa girerek (tınlama) ses üretir.